CEYLAN SAĞLAM
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Taner Balbay, aile hekimlerinden, Suudi Arabistan’ın Hac Bakanlığı’nın geliştirdiği “Saudi Visa Bio” uygulamasına takılmamaları için parmak izin okunamayan hacı adaylarına rapor vermelerinin istenmesini eleştirdi. Balbay, “Aile hekimlerinin, görevleri arasında böyle bir şey yok. Parmak izinin olup olmadığına dair durum bildiri raporu verme yetkisi yok. Yetkisi olmadığı gibi araç ve gereçleri de yok. Doğrusu Diyanet İşleri Başkanlığı’nın adli tıp hekimleri ile birlikte bu raporun verilmesiydi. Başta bunu yapmaları gerekiyordu. Vatandaşlar ile aile hekimleri karşı karşıya getirmek doğru değil… Bu durumda bizim tavrımız çok net, şu anda da hiçbir şekilde bu raporları karşılamıyoruz ve sevk ediyoruz gelen vatandaşlarımızı” dedi.
İl müftülükleri, aile hekimliklerine bir yazı göndererek 2023 yılı Hac Organizasyonu’na yönelik olarak Suudi Arabistan Devleti tarafından yaşama geçirilen, parmak izi taraması içeren “Saudi Visa Bio” uygulaması kapsamında, Hac ibadetini yapacak ve parmak izleri okunamayan yurttaşlara ‘parmak izinin olmadığına dair’ rapor vermelerini istedi.
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Taner Balbay, söz konusu raporun adli tıp tarafından verilmesi gerektiğini söyledi. Balbay, aile hekimlerinin böyle bir rapor verme yetkisi bulunmadığına dikkat çekti. Aile hekimlerinin bu raporu verebilecek donanım ve ekipmanı da olmadığını vurgulayan Balbay aile hekimlerinin gelen hacı adaylarına rapor vermediğini, durumu da Sağlık Bakanlığı’na bildirdiklerini belirtti.
Balbay, şunları söyledi:
“BAZI İL MÜFTÜLÜKLERİNİN TALEBİ ÜZERİNE; AİLE HEKİMLERİNE GEÇENLERDE GELEN BİR YAZI İLE HACI ADAYLARIMIZIN OKUNAMAYAN PARMAK İZLERİ İÇİN DURUM BİLDİRİMİ RAPORU ALMALARI TALEP EDİLDİ”
“Bazı il müftülüklerinin talebi üzerine; valiliklerin ve il sağlık müdürlüklerinden, aile hekimlerine geçenlerde gelen bir yazı ile Hacca gidecek hacı adaylarımızın okunamayan parmak izleri için aile hekimlerine gidip, aile hekimlerinden durum bildirimi raporu almaları talep edildi. Suudi Arabistan’ın Hac Bakanlığı’nın geliştirdiği Saudi Visa Bio uygulamasına takılmamak için böyle bir talepte bulundular. Fakat aile hekimlerinin, görevleri arasında böyle bir şey yok. Parmak izinin olup olmadığına dair durum bildirim raporu verme yetkisi yok. Yetkisi olmadığı gibi araç ve gereçleri de yok. Bu karar karşısında çok şaşırdık. Zaten aile hekimleri; poliklinik yükü ve rapor talepleri karşısında oldukça yorulmaktalar. Bu gelen talep karşısına şaşırdılar; çünkü, nasıl rapor verilecek, nasıl olacak hiçbir bilgimiz yoktu. Bu, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın göreviydi, onların kendilerinin bir cihaz alıp, parmak izinin olup olmadığını tespit etmeleri gerekir veya adli tıp uzmanları ile adli tabipler ile beraber çalışmaları gerekiyor. Biz de bunun üzerine Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu olarak aile hekimlerinin böyle bir talep karşısında rapor veremeyeceğini, böyle bir yetkisinin olmadığını, bunun Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kendi bütçeleri ile kendilerinin adli tıp uzmanlarından yardım alarak gerekli cihazı koyup rapor talep etmelerinin gerektiğini söyledik. Çünkü, bu aile hekimlerinden talep edilirse suistimale açık bir durum da oluşur. Parmak izi silmenin çeşitli yöntemleri var. Aile hekimleri, gelenlerin hacı adayı olup olmadığına anlayamaz. Böyle bir rapor verildiğinde başka amaçlar için de yasa dışı amaçlar için de kullanılabilir. Biz de bu durumu bildirerek yetkililere, aile hekimlerinin böyle bir rapor talebi yapılamayacağını da bildirdik ve vermiyoruz bu raporu.”
“ŞU ANDA DA HİÇBİR ŞEKİLDE BU RAPORLARI KARŞILAMIYORUZ VE SEVK EDİYORUZ GELEN VATANDAŞLARIMIZI”
Rapor vermeyeceklerini Diyanet İşleri Başkanlığı’na bildirdiklerini söyleyen Balbay, Başkanlık tarafından bir geri dönüş olmadığını belirterek şunları kaydetti:
“Konuya dair bize hiçbir geri dönüş olmadı. Doğrusu onların kuracağı bir ekibin ve cihazlar ile adli tıp hekimleri ile birlikte bu raporun verilmesiydi. Başta bunu yapmaları gerekiyordu. Vatandaşlar ile aile hekimleri karşı karşıya getirmek doğru değil. Çünkü aile hekimlerine böyle bir talep geldiği zaman aile hekimleri, bunu hastane veya adli tıp kurumuna sevk edecek. Zaten hastanelerden, ikinci basamaklardan randevu alabilmek çok zor. Hacı adayları mağdur olacaklar. Hacı adayları mağdur oldukları için de aile hekimlerine mobbing yapacaklar. Vatandaşlar ile aile hekimleri karşı karşıya gelecek. Bizim hiç istemediğimiz şiddet olayları ile de karşılaşabilecektik. Bu durumda bizim tavrımız çok net, şu anda da hiçbir şekilde bu raporları karşılamıyoruz ve sevk ediyoruz gelen vatandaşlarımızı.”
“ÇÖZÜM ADRESİ AİLE HEKİMLERİ DEĞİL”
Söz konusu rapor yüzünden aile hekimleri ile vatandaşlar arasında kimi yerlerde sıkıntı yaşandığını ve başlangıçta parmak izi raporunun aile hekimlerinden İngilizce istendiğini belirten Taner Balbay, sözlerine şöyle devam etti:
“Birçok olaylar yaşandı. Bu durum bildirimi raporu İngilizce bile istendi. Bizim yetkimiz, donamımız böyle bir şey yok. Vatandaş da bu işin aile hekimleri tarafından yapıldığını sandığı için aile hekimlerine baskı yapıp bunu karşılamaya çalıştılar. Mobbing yaptılar, Allah’tan fiziksel şiddete rastlamadık ama sözlü olarak birçok yerde aile hekimlerimiz zor durumda kaldığını öğrendik. İl müdürlüklerine de gerekli uyarılarımızı da yaptık.
Ne kadar angarya iş varsa veya yapılamayacak iş varsa, bize o kadar çok mevzuata uygun olmayan rapor talepleri geliyor ki… Bunların karşısında insanların bunların yapılamayacağını anlatırken çok zorlanıyoruz. Diyanet İşleri apayrı bir kurum, Sağlık Bakanlığı’ndan daha fazla bütçesi olduğunu da biliyorum. Onun ön hazırlığını iyi yapamamışlar diye düşünüyorum. Çünkü Suudi Arabistan bu Saudi Visa Bio uygulaması için talebinde bulunduğunda, çeşitli yerlere çeşitli bürolar ofisler kurup vatandaşların mağdur olmaması için hacı adaylarını oraya yönlendirecek. Bu işin çözümü çok kolay. Çözüm adresi aile hekimleri değil. Demek ki gerekli hazırlıkları yeterince yapamamışlar.
İşin içinden çıkamayınca da en kolay yol, aile hekimlerine yönlendirmeye çalışmışlar. Mevzuatı, alt yapısı olmayan bir yazı. Sağlık Bakanlığı’na da bu işin bu şekilde olamayacağını federasyon olarak bildirdik.”
